Giữ đất, giữ nhà – nhưng quan trọng hơn là giữ nếp nhà.
Đã có lúc tôi định thôi, không nhận án thừa kế nữa.
Có lẽ trong nghề luật sư, không có mảng nào để lại cho tôi nhiều trăn trở như các vụ án thừa kế. Đất đai, nhà cửa vốn dĩ được coi là phúc phần cha ông để lại cho con cháu, nhưng khi tranh chấp nổ ra thì lại biến thành mồi lửa cho mâu thuẫn, chia rẽ.
Nhiều lần tôi muốn dừng lại, vì càng đi sâu càng thấy đau xót. Có những vụ giá trị tài sản chẳng lớn, nhưng vết thương tình thân để lại thì chẳng gì có thể bù đắp.
Thế nhưng, nghề và cái duyên lại níu giữ. Người tìm đến tôi không chỉ để giành phần tài sản, mà còn mong có một người biết lắng nghe, cảm thông, vừa cứng rắn về pháp lý, vừa uyển chuyển trong hòa giải. Tôi từng nhiều lần giúp hòa giải thành công ngay trong gia đình, người thân, xóm làng, giữa bạn học cũ, để họ không phải bước chân vào tòa án. Có những khi tôi cũng buộc phải mạnh mẽ chặn đứng việc tẩu tán tài sản, dựa vào dư luận xã hội để giữ công bằng.
Nhưng có những nỗi đau chua chát mà tôi từng chứng kiến: khi ra tòa, hai bên vốn là anh em, cha con, dâu rể… lại gay gắt đến mức không nhìn mặt nhau. Có gia đình, anh phải che chắn cửa, em lặng lẽ canh nhà; cháu cạnh bác mà không dám thắp nén nhang cho ông bà. Có vụ con dâu quay lại kiện tranh thừa kế, có vụ con gái út đòi chia cả đất nhà thờ, có vụ những đương sự tranh chấp đều là những người thành đạt, được phong tặng Giáo sư, Nhà Giáo Ưu tú…. Những điều ấy để lại trong tôi nhiều xót xa.
Không ít vụ, tranh chấp kéo dài đến tận giám đốc thẩm, rồi cả giai đoạn thi hành án. Nhưng cũng chính nhờ vậy, tôi có thêm bản lĩnh và kinh nghiệm. Tôi hiểu rất rõ: bản án có hiệu lực chưa phải là dấu chấm hết. Chính khi thi hành án mới là lúc mâu thuẫn bùng phát dữ dội hơn, vì khi ấy “động đến đất, chạm đến nhà”. Có vụ phải cưỡng chế, có vụ lại cần vận động, giải thích, hòa giải ngay tại hiện trường. Những năm tháng ấy rèn cho tôi sự kiên nhẫn, biết kết hợp giữa cứng rắn của pháp luật và mềm dẻo của tình người.
Dẫu nhiều cay đắng, nghề vẫn cho tôi niềm vui và hy vọng. Như vụ việc tôi đang theo đuổi ở Ninh Thuận – nơi tôi nhận lời giúp một dòng họ đòi lại đất thờ cúng tổ tiên. Vụ việc mới chỉ bắt đầu, nhưng chất chứa nhiều giá trị nhân văn. Theo quy định, tài sản đã đưa vào Nhà nước thì không được đòi lại, nhưng trường hợp này đặc biệt: đây không phải tài sản riêng của một cá nhân (ông trưởng họ đã sang Mỹ), mà là tài sản chung của cả dòng họ. Các chi, các đồng thừa kế vẫn còn ở quê hương. Đặc biệt, đó lại là đất nhà thờ – gắn liền với tín ngưỡng, với truyền thống thờ cúng tổ tiên đã có công khai phá vùng đất. Dòng họ còn lưu giữ cả sắc phong của triều đình phong kiến. Vì vậy, tôi tin và hy vọng Nhà nước sẽ cân nhắc trả lại một phần để duy trì hương hỏa. Đó không phải là phục hồi tài sản của “chế độ cũ”, mà là hành động nhân văn, tôn trọng truyền thống, phù hợp với chính sách an dân.
Tôi từng chia sẻ trong nhiều bài báo “Không đòi chia thừa kế để giữ nếp nhà” đôi khi nhường nhịn, không đòi chia, lại chính là cách giữ gìn hạnh phúc, giữ nếp nhà cho con cháu.
Trong nghề, tôi nghiệm ra một điều: khách hàng tìm đến luật sư không chỉ cần một bản án, mà họ cần sự an tâm. Vì vậy, tôi luôn cố gắng xử lý mọi việc sao cho khép kín, trọn vẹn, để họ yên lòng khi vụ việc kết thúc. Và có lẽ, cũng bởi vậy mà nhiều khách hàng tìm đến tôi – như một điều tự nhiên.
👉 Liên hệ Luật sư Trần Thị Hiền – Công ty Luật TNHH Hiền Phúc Hà Nội
- Website: honnhan.com.vn | hienphuclaw.com
- Địa chỉ trụ sở: Thôn 2, xã Nam Phù, thành phố Hà Nội.
- Địa chỉ VPGD: Tòa VP3, Bán đảo Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, Hà Nội
- Điện thoại: 0962 282 418.
