Mẹ chồng bán đất đưa tiền cho con trai mua nhà, con dâu cầm tiền ly hôn: Rủi ro pháp lý khi “nhập nhằng” tài sản
Trong thực tế cuộc sống, rất nhiều bậc cha mẹ vì thương con, nhất là người con có hoàn cảnh khó khăn, đã bán tài sản của mình để đưa tiền cho con mua nhà, ổn định cuộc sống. Thế nhưng, nếu không có sự thỏa thuận rõ ràng bằng văn bản, không có biên nhận hay hợp đồng tặng cho, thì số tiền đó có thể rơi vào “vùng xám pháp lý”, đặc biệt là khi vợ chồng người con xảy ra tranh chấp hoặc ly hôn. Dưới đây là một câu chuyện thực tế mà Luật Hiền Phúc đã tham gia, Chúng tôi muốn đưa ra và phân tích rủi ro pháp lý liên quan đến việc nhập nhằng tài sản giữa mẹ chồng – con trai – con dâu.
Câu chuyện thực tế:
Một người mẹ già đã bán một phần đất hương hỏa để đưa tiền cho người con út – hiện đang khó khăn về kinh tế và chưa có nhà ở – mua nhà tại thành phố. Vì tin tưởng, bà không giữ lại chứng từ, không làm hợp đồng tặng cho hay cho vay. Tiền từ việc bán đất được chuyển thẳng vào tài khoản của người con trai, sau đó người con chuyển tiếp cho vợ để tìm mua nhà. Tuy nhiên, người con dâu không mua nhà mà nộp đơn ly hôn và không yêu cầu chia tài sản. Khi người mẹ yêu cầu trả lại số tiền đã đưa thì con dâu chỉ đồng ý trả một nửa.
ẢNH – LUẬT SƯ VÀ ĐƯƠNG SỰ
“Rủi ro pháp lý khi không có văn bản xác lập ý chí”
Đây là tình huống pháp lý phức tạp, vì số tiền có nguồn gốc từ tài sản của mẹ, nhưng đã đi qua tài khoản con trai, rồi tới con dâu, và không có giấy tờ thể hiện rõ mục đích chuyển tiền. Việc không có giấy tờ tặng cho, giấy vay mượn, biên bản họp gia đình, hay thỏa thuận ba bên khiến người mẹ gần như không có căn cứ pháp lý để chứng minh quyền sở hữu đối với số tiền đã đưa.
Theo quy định của Bộ luật Dân sự, một khoản tiền hoặc tài sản được coi là tặng cho hợp pháp phải được lập thành hợp đồng tặng cho, và nếu là tài sản có giá trị lớn (ví dụ tiền mua nhà), nên được công chứng hoặc chứng thực. Việc không lập văn bản có thể khiến khoản tiền bị xem là đã “tặng cho” mặc định, đặc biệt nếu người nhận đã sử dụng mà bên đưa tiền không phản đối kịp thời.
Nhập tài sản riêng vào tài sản chung không cần công chứng, khi nào xảy ra?
Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản riêng của vợ hoặc chồng có thể trở thành tài sản chung của vợ chồng nếu có sự thỏa thuận, và điều này có thể thể hiện bằng hành vi, không nhất thiết bằng văn bản công chứng. Dưới đây là những tình huống thường gặp:
1. Tài sản riêng dùng để mua tài sản chung, và ghi tên cả hai vợ chồng:
Ví dụ: người con trai dùng tiền mẹ đưa (tài sản riêng nếu không chứng minh là tài sản chung) để mua nhà và đứng tên cả hai vợ chồng thì nhà đó sẽ được coi là tài sản chung.
2. Tài sản riêng đưa cho vợ/chồng để sử dụng mà không phản đối, không có điều kiện rõ ràng:
Trường hợp người mẹ đưa tiền cho con trai, con trai đưa vợ sử dụng, và mẹ không có văn bản thể hiện đây là tiền cho mượn hay tiền mua nhà có điều kiện, thì hành vi đó có thể bị hiểu là “tự nguyện nhập tài sản vào khối tài sản chung”.
3. Tài sản riêng góp vốn làm ăn, kinh doanh chung, hoặc dùng để sửa chữa, nâng cấp nhà cửa chung:
Khi đó, giá trị tài sản riêng cũng có thể biến thành tài sản chung nếu không có thỏa thuận riêng.
4. Tài sản là Bất động sản có GCNQSDĐ mang tên riêng, ô tô đăng ký tên riêng, sau đó người chồng/vợ làm thủ tục bổ sung tên người hôn phối: Đây là hành vi tự nguyện chuyển từ tài sản riêng thành tài sản chung vợ chồng.
Bài học từ câu chuyện:
- Không thỏa thuận rõ ràng = mất trắng tài sản:
Dù là mẹ ruột, khi chuyển tiền cho con đã có vợ thì cần phải rõ ràng: đây là tặng riêng cho con, hay cho cả hai vợ chồng? Có điều kiện gì đi kèm không? Có mua nhà đứng tên ai?
- Cần lập văn bản: Biên bản họp gia đình, văn bản cho vay, giấy tặng cho có điều kiện…Đặc biệt, nếu số tiền có giá trị lớn, nên yêu cầu ký cam kết, hoặc ít nhất có người làm chứng (các con khác, dâu rể).
- Không nên chuyển tiền qua nhiều người trung gian mà không có ghi nhận:
Chuyển tiền từ mẹ sang con trai, rồi từ con trai sang con dâu, mà không có nội dung rõ ràng thì khi xảy ra tranh chấp sẽ rất khó chứng minh. - Đừng đặt niềm tin tuyệt đối mà quên pháp luật.
Cha mẹ nào cũng thương con, nhưng nếu không cẩn trọng, việc giúp con có thể trở thành thiệt hại không thể thu hồi.
Kết luận:
Tình thân và niềm tin là điều đáng quý trong gia đình, nhưng khi liên quan đến tài sản có giá trị lớn như đất đai, nhà cửa, tiền bạc, thì nhất định phải thận trọng và có căn cứ pháp lý rõ ràng. Nếu không, người chịu thiệt hại cuối cùng lại chính là cha mẹ – những người đã hi sinh cả đời vì con cái.
Nếu bạn đang trong hoàn cảnh tương tự, hoặc cần tư vấn làm thủ tục tặng cho, cho vay, hoặc muốn khởi kiện đòi lại tài sản từ con dâu/con rể sau ly hôn, hãy liên hệ:
📌 Thông tin liên hệ:
- 🏛️ Công ty Luật TNHH Hiền Phúc Hà Nội
- 👩⚖️ Giám đốc Công ty: Luật sư Trần Thị Hiền
- 🌐 Website: com.vn | hienphuclaw.com
- 📍 Trụ sở chính: Thôn 2, xã Nam Phù, TP. Hà Nội
- 🏢 Văn phòng giao dịch: Tòa VP3, Bán đảo Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, TP.Hà Nội;
- ☎️ Điện thoại tư vấn: 0962 282 418.
