CÂU HỎI GỬI TỚI:
Tôi là một bà mẹ đơn thân, năm nay tôi 70 tuổi, cả cuộc đời tôi làm lụng vất vả nuôi con trai khôn lớn trưởng thành, rất may mắn con trai tôi thành đạt, nên đã phụ giúp tôi rất nhiều trong việc tạo dựng khối tài sản của hai mẹ con, đó là 01 căn biệt thự tại thành phố lớn, căn biệt thự lúc tôi mua còn rẻ, con trai tôi là người đã làm ra và góp đưa cho tôi một nửa số tiền để mua căn biệt thự lấy tên tôi, đầu năm 2025 tôi phân nói với con trai sẽ cho căn biệt thự cho con trai, nhưng vì tôi không muốn mang tiếng ở nhờ nhà của vợ chồng con trai nên mẹ con tôi thống nhất, tôi lập di chúc tặng cho toàn bộ biệt thự cho một mình con trai tôi sau khi tôi qua đời, gia đình tôi cũng lập 01 vi bằng ghi nhận cuộc họp gia đình căn biệt thự do con trai đóng góp một nửa tiền, sau khi tôi chết sẽ để lại toàn bộ tài sản này cho con trai. Tuy nhiên, con trai tôi đột ngột qua đời trong một tai nạn giao thông vào đầu tháng 4.2025, con tôi đã có vợ và có một cháu trai 12 tuổi và một cháu gái 5 tuổi. Tôi vô cùng đau xót và bối rối không biết tính sao? vậy di chúc tôi lập cho con trai tôi còn giá trị không? tôi phải làm sao để đảm bảo quyền lợi của con trai tôi, khi mà căn biệt thự đó con tôi góp một nửa tiền tạo dựng.
LUẬT SƯ TRẢ LỜI:
Trước hết cháu xin chia sẻ lỗi đau mất mát lớn này. Trong hoàn cảnh như vậy, vừa đau buồn lại vừa phải lo nghĩ đến tài sản và quyền lợi của người đã khuất thì đúng là không dễ dàng gì. Cháu xin phân tích rõ vấn đề pháp lý để cô yên tâm hơn và có hướng xử lý phù hợp:
1. Di chúc cô lập cho con trai còn giá trị không?
KHÔNG CÒN GIÁ TRỊ PHÁP LÝ — vì theo Điều 643 Bộ luật Dân sự 2015, một người chỉ được hưởng di sản nếu còn sống sau thời điểm người lập di chúc chết.
→ Con trai cô mất trước cô, nên không đủ điều kiện nhận di sản theo di chúc.
❗ Di chúc của cô bị vô hiệu phần dành cho con trai → Căn biệt thự trở thành di sản chưa có người thừa kế theo di chúc, và sẽ được giải quyết theo pháp luật nếu cô không lập di chúc mới.
🧾 2. Quyền sở hữu đối với căn biệt thự – xác định thế nào?
Hiện tại:
-
Giấy chứng nhận quyền sở hữu (sổ đỏ/sổ hồng) đứng tên cô → Về pháp lý, cô là chủ sở hữu duy nhất.
-
Tuy nhiên, con trai cô đã góp một nửa số tiền mua biệt thự, và gia đình đã lập vi bằng họp mặt, thống nhất biệt thự cho con trai.
✅ Điều này có thể tạo căn cứ xác lập:
“Tài sản hình thành từ công sức, tiền của chung – sở hữu chung theo phần giữa mẹ và con”
Dù biệt thự đứng tên cô, nếu có chứng cứ rõ ràng về sự đóng góp của con trai (chuyển khoản, sao kê, người làm chứng, vi bằng…), thì Tòa án có thể công nhận phần tài sản là thuộc về người con trai quá cố.
👨👩👧👦 3. Khi con trai cô mất, phần tài sản mà con góp vào sẽ chia cho ai?
Nếu xác định con trai cô sở hữu 50% giá trị căn biệt thự, thì phần đó là di sản thừa kế của con trai.
→ Di sản của con trai cô sẽ được chia đều cho những người thừa kế hàng thứ nhất (Điều 651 BLDS):
-
Vợ của con trai
-
Hai cháu nội (cháu trai 12 tuổi, cháu gái 5 tuổi)
-
Cô (mẹ ruột)
→ 50% phần di sản của con trai sẽ được chia đều thành 4 phần, mỗi người 12.5% giá trị biệt thự.
✅ 4. Giải pháp để bảo vệ tâm nguyện và quyền lợi của cô + người con đã mất
🌿 A. Trước hết – xác lập rõ phần sở hữu của người con trai
-
Thu thập tất cả bằng chứng chứng minh con trai đã góp tiền mua biệt thự (chuyển khoản, chứng từ, lời khai nhân chứng, vi bằng cuộc họp gia đình…).
-
Cô có thể nhờ luật sư hoặc yêu cầu Tòa án công nhận phần sở hữu tài sản của con trai → làm cơ sở chia thừa kế.
🌿 B. Khai nhận di sản thừa kế của con trai
-
Những người thừa kế hợp pháp: vợ con trai, hai cháu nội, và cô.
-
Cả 4 người có thể làm thủ tục khai nhận di sản tại Văn phòng công chứng hoặc lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
-
Nếu cả ba mẹ con dâu – cháu nội tự nguyện để lại phần của họ cho cô, thì toàn bộ 50% phần biệt thự của con trai có thể chuyển về lại cho cô.
Đây là cách giữ trọn vẹn căn biệt thự như tâm nguyện ban đầu, vừa đảm bảo hợp tình, hợp lý, hợp pháp.
🌿 C. Sau đó – lập lại di chúc mới
-
Cô nên lập một bản di chúc mới, vì di chúc cũ đã không còn hiệu lực.
-
Cô có thể quyết định:
-
Giữ nguyên ý định để lại biệt thự cho các cháu nội (theo đúng nguyện vọng của người con đã mất).
-
Hoặc chia lại theo mong muốn của cô – miễn sao rõ ràng, đúng luật, công chứng rõ ràng.
-
PHẦN KẾT:
Việc phân chia tài sản trong gia đình, nhất là khi có sự mất mát người thân, không chỉ đòi hỏi kiến thức pháp luật mà còn cần sự tinh tế, tình cảm và sự đồng thuận giữa các thành viên. Nếu cô, chú, anh, chị… đang gặp những vấn đề tương tự – như di chúc không còn hiệu lực, tài sản góp chung chưa xác lập rõ ràng, hay lo lắng về quyền thừa kế sau khi người thân qua đời – thì việc tìm đến một luật sư am hiểu pháp luật dân sự, thừa kế, và có cái tâm trong nghề là rất cần thiết.
🌿 Công ty Luật TNHH Hiền Phúc Hà Nội sẵn sàng đồng hành cùng quý khách hàng trong những vấn đề pháp lý phức tạp nhưng đầy nhân văn như vậy. Chúng tôi không chỉ giúp giải quyết vấn đề theo đúng quy định pháp luật, mà còn đặt trọng tâm vào giá trị tình thân, sự hòa thuận trong gia đình, đúng như phương châm:
“Hiểu luật để giữ gìn hạnh phúc – Không ai bị bỏ lại phía sau.”
Liên hệ: 0962 282 418;
📍 Địa chỉ: Thôn 3, xã Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội.
VPGD: P428-VP3, Bán đảo Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Liệt, TP.Hà Nôị.
